Według oficjalnych danych liczba kontroli skarbowych w 2022 roku wyniosła 2,2 mln interwencji. Dane za 2023 rok są jeszcze niedostępne, jednak specjaliści oceniają, że ubiegły rok był pod tym kątem nieco spokojniejszy. Nie można jednak uśpić swojej uwagi i szczególnie w przypadku wysokich dochodów należy liczyć się z tym, że zawiadomienie o kontroli może pojawić się praktycznie w każdym czasie. Warto więc wiedzieć jakie dokumenty mogą zostać skontrolowane i jakie są poszczególne etapy weryfikacji danych przez urząd skarbowy.
Kiedy ma miejsce kontrola skarbowa?
Kontrole skarbowe mogą odbywać się w różnych momentach, w zależności od okoliczności. Mogą być zaplanowane z góry przez organy skarbowe na podstawie analizy dokumentów i ewentualnych podejrzeń o nieprawidłowościach podatkowych, lub mogą być przeprowadzane spontanicznie w odpowiedzi na konkretne sygnały, na przykład wskazujące na nieścisłości w zeznaniach podatkowych lub niewłaściwe rozliczenia. Nie ma jednego ustalonego terminu, w którym zawsze odbywają się kontrole skarbowe, ponieważ mogą się one zdarzyć w różnych momentach w zależności od indywidualnych okoliczności i decyzji organów skarbowych.
Kontrola może także odbywać się na skutek donosu, co może dotyczyć zarówno osób fizycznych jak i firm. Niestety według wielu danych mamy skłonność jako naród do dość częstego korzystania z instytucji anonimowego donosu do US. Niemniej donos niepodpisany jest zdecydowanie mniej wiarygodny, ale i tak wymaga sprawdzenia. Wiele donosów ma na celu zaszkodzenie konkretnym osobom i jest spowodowana osobistymi pobudkami. Fiskus zapewnia, że każdy donos jest wnikliwie sprawdzany i weryfikowany. Jeśli istnieją przesłanki, że mogło dojść do przestępstwa, wówczas rozpoczynana jest kontrola.
Jakich dokumentów może żądać urząd skarbowy podczas kontroli?
Urząd skarbowy może zażądać różnych dokumentów podczas kontroli, w zależności od specyfiki sytuacji podatkowej danej osoby lub firmy. Niektóre z najczęściej wymaganych dokumentów to:
- Deklaracje podatkowe – urząd może zażądać dostarczenia zeznań podatkowych za określone okresy, takich jak PIT (PIT-37, PIT-36, itp.) lub CIT (np. CIT-8, CIT-10).
- Rachunki i faktury – organ skarbowy może wymagać dostarczenia oryginałów lub kopii rachunków oraz faktur, zarówno wydatków, jak i przychodów.
- Dowody płatności – potwierdzenia dokonanych płatności, takie jak przelewy bankowe, dowody wpłaty, czy potwierdzenia z systemów płatniczych to kolejne dokumenty, które mogą być potrzebne do sprawdzenia.
- Umowy i kontrakty – urząd może zażądać dostarczenia umów i kontraktów, które są związane z dochodami lub wydatkami podatnika.
- Ewidencja księgowa – w przypadku przedsiębiorców, organ skarbowy może zażądać dostarczenia ewidencji księgowej, takiej jak księgi rachunkowe, dzienniki księgowe, czy karty kontroli.
- Inne dokumenty finansowe: Mogą to być np. dokumenty dotyczące nieruchomości, umowy leasingu, dokumentacja dotycząca inwestycji, czy też dokumenty dotyczące darowizn lub spadków.
Warto zaznaczyć, że lista dokumentów, które urząd skarbowy może zażądać w ramach kontroli, może być zróżnicowana i zależy od konkretnej sytuacji podatkowej oraz wymagań organu podatkowego.
Jak przebiega kontrola skarbowa?
Kontrola skarbowa przebiega zazwyczaj według określonego procesu. To procedura przynosząca na ogół bardzo dużo stresu i niepewności. Aby móc dobrze przygotować się do kontroli i zyskać w trakcie profesjonalne wsparcie warto współpracować z zaufanym biurem rachunkowym z Poznania, gdzie doświadczeni specjaliści wielokrotnie spotykali się z kontrolami i dokładnie wiedzą jak postępować w trakcie działań.
Kontrola urzędu skarbowego składa się zwykle z następujących kroków:
- Powiadomienie o kontroli organ skarbowy zazwyczaj wysyła pisemne powiadomienie o planowanej kontroli. W zawiadomieniu zawarte są zwykle informacje dotyczące daty, celu i zakresu kontroli, a także wymaganych dokumentów do przekazania.
- Przygotowanie dokumentów – przed datą kontroli podatnik ma obowiązek zgromadzenia wszystkich wymaganych dokumentów finansowych i podatkowych, takich jak deklaracje podatkowe, faktury, rachunki bankowe, umowy, itp.
- Spotkanie kontrolne – kontrola rozpoczyna się zazwyczaj od spotkania kontrolnego, podczas którego przedstawiciel organu skarbowego omawia cele i zakres kontroli oraz przedstawia pytania dotyczące dokumentów i działań podatkowych podatnika.
- Przegląd dokumentów – przedstawiciel organu skarbowego przegląda dostarczone dokumenty, sprawdzając ich zgodność z przepisami podatkowymi oraz prawidłowość rozliczeń podatkowych.
- Wyjaśnienia i tłumaczenia – w trakcie kontroli organ skarbowy może prosić o wyjaśnienie nieścisłości w dokumentach lub pytać o szczegóły dotyczące transakcji finansowych.
- Przegląd ewidencji księgowej – jeśli podatnik prowadzi działalność gospodarczą, organ skarbowy może przeglądać ewidencję księgową, taką jak księgi rachunkowe czy dzienniki księgowe.
- Wyniki kontroli – po zakończeniu kontroli organ skarbowy sporządza raport kontrolny, w którym przedstawia swoje ustalenia i ewentualne nieprawidłowości. W zależności od wyników kontroli, podatnik może być zobowiązany do uiszczenia dodatkowych podatków lub kar finansowych.
- Możliwość odwołania – jeśli podatnik nie zgadza się z wynikami kontroli, może złożyć odwołanie i zwrócić się do organu skarbowego o ponowne rozpatrzenie sprawy.